Quản lý mật khẩu là một phần quan trọng trong việc bảo vệ thông tin cá nhân trên internet. Việc sử dụng mật khẩu phức tạp, không dễ đoán và thay đổi thường xuyên sẽ giúp bạn tăng cường bảo mật cho tài khoản của mình. Dưới đây là một số hướng dẫn chi tiết về quản lý mật khẩu, giúp bạn bảo vệ thông tin cá nhân và giảm thiểu rủi ro lộ lọt dữ liệu trên mạng.
Rủi ro khi quản lý mật khẩu yếu kém
Quản lý mật khẩu yếu kém và không đúng cách có thể dẫn đến rủi ro nghiêm trọng cho thông tin cá nhân và tài khoản của bạn. Dưới đây là một số rủi ro thường gặp khi quản lý mật khẩu yếu kém:
Nguy cơ gặp phải các cuộc tấn công mật khẩu
Sử dụng mật khẩu yếu và quản lý mật khẩu không đúng cách có thể khiến người dùng trở thành mục tiêu của nhiều loại tấn công khác nhau, chẳng hạn như:
- Tấn công Brute-force: Đây là hình thức tấn công bằng cách thử tất cả các ký tự có thể để tìm ra mật khẩu của người dùng. Kẻ tấn công sẽ sử dụng phần mềm đặc biệt để thực hiện tấn công này và có thể mất rất nhiều thời gian để tìm ra mật khẩu của người dùng.
- Tấn công từ điển (Dictionary attack): Đây là một trong những hình thức tấn công của Brute-force. Kẻ tấn công sẽ sử dụng một danh sách các từ và cụm từ phổ biến để thử đăng nhập vào tài khoản của người dùng. Nếu mật khẩu của người dùng trùng với một trong các từ trong danh sách này, kẻ tấn công sẽ có thể đăng nhập vào tài khoản của họ.
- Tấn công vét cạn (Credential Stuffing): Kẻ tấn công sẽ sử dụng các thông tin đăng nhập đã bị đánh cắp từ các trang web khác để thử đăng nhập vào tài khoản của người dùng. Nếu người sử dụng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản, kẻ tấn công có thể dễ dàng đăng nhập vào tài khoản của họ.
- Tấn công phishing: Đây là một hình thức tấn công phổ biến, nơi kẻ tấn công tạo ra một trang web giả mạo để đánh lừa người dùng nhập mật khẩu của mình. Nếu bạn sử dụng mật khẩu yếu, kẻ tấn công có thể dễ dàng lấy được thông tin đăng nhập của người dùng và truy cập vào tài khoản của họ.
- Tấn công Man-in-the-middle (MITM): Kẻ tấn công theo dõi và can thiệp vào dữ liệu truyền qua mạng để đánh cắp thông tin đăng nhập của bạn. Nếu bạn sử dụng mật khẩu yếu, kẻ tấn công có thể dễ dàng lấy được thông tin đăng nhập của bạn và truy cập vào tài khoản của bạn.
Bị đánh cắp danh tính
Kẻ tấn công có thể lấy được thông tin cá nhân của người dùng thông qua mật khẩu yếu hoặc các phương thức khác để đánh cắp danh tính của bạn. Khi có được thông tin cá nhân của người dùng, kẻ tấn công có thể sử dụng chúng để thực hiện các hoạt động xấu như mua hàng trực tuyến, vay tiền hoặc thậm chí là trộm cắp tiền từ tài khoản ngân hàng của người dùng.
Rủi ro liên quan đến đánh cắp thông tin tài khoản
Nếu người dùng sử dụng mật khẩu yếu hoặc dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản khác nhau, kẻ tấn công có thể dễ dàng truy cập vào tài khoản của họ và lấy được các thông tin nhạy cảm như thông tin tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng hoặc các thông tin cá nhân khác.
Lừa đảo trực tuyến
Kẻ tấn công có thể sử dụng mật khẩu đăng nhập của người dùng để lừa đảo bạn hoặc những người trong danh sách liên lạc của họ. Chẳng hạn, kẻ tấn công có thể gửi email giả mạo từ tài khoản của bạn đến người khác và yêu cầu họ chuyển tiền cho bạn. Nếu người đó tin tưởng và thực hiện yêu cầu, họ có thể trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến.
Virus và phần mềm độc hại
Nếu không quản lý mật khẩu đúng cách, thiết bị của người dùng có thể bị nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại. Khi thiết bị bị nhiễm virus, kẻ tấn công có thể sử dụng nó để lấy các thông tin cá nhân của người dùng, truy cập vào tài khoản của họ hoặc thực hiện các hoạt động xấu khác.
Hướng dẫn quản lý mật khẩu an toàn
Xây dựng thói quen sử dụng mật khẩu an toàn, bảo mật
Có thể thấy, thói quen sử dụng mật khẩu thiếu an toàn có thể dẫn đến nhiều nguy cơ, rủi ro nghiêm trọng cho thông tin cá nhân và tài khoản của bạn. Vì vậy, hãy luôn duy trì quản lý mật khẩu an toàn bằng cách xây dựng các thói quen bảo mật tốt để giảm thiểu các rủi ro liên quan đến mật khẩu.
Dưới đây là một số cách tăng cường bảo mật cho mật khẩu hiệu quả:
Sử dụng mật khẩu mạnh
Mật khẩu nên được thiết lập từ những ký tự ngẫu nhiên, không có thông tin liên quan đến tên, ngày sinh, địa chỉ,… của người dùng. Mật khẩu nên có độ dài tối thiểu là 8 ký tự, kết hợp cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Tránh sử dụng mật khẩu dễ đoán như “123456”, “password”,…
Bạn có thể sử dụng các trình quản lý mật khẩu chuyên dụng để tạo các mật khẩu mạnh và lưu trữ an toàn, tiện lợi hơn. Phần mềm này sẽ tạo ra mật khẩu mạnh, ngẫu nhiên và phức tạp. Bạn chỉ cần ghi nhớ một mật khẩu chính để truy cập vào ứng dụng quản lý mật khẩu.
Không sử dụng chung một mật khẩu với nhiều tài khoản
Sử dụng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản là một lỗi bảo mật rất phổ biến. Nếu mật khẩu của một tài khoản bị đánh cắp, tất cả các tài khoản khác cũng có thể bị xâm nhập. Do đó, nên sử dụng mật khẩu riêng cho mỗi tài khoản.
Không tùy tiện chia sẻ mật khẩu
Mật khẩu nên được giữ bí mật và không được chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả bạn bè hoặc người thân. Nếu cần chia sẻ mật khẩu với người khác, nên sử dụng các phương pháp bảo mật như mã hóa hoặc gửi mật khẩu qua các kênh bảo mật.
Thay đổi mật khẩu thường xuyên
Nên thay đổi mật khẩu định kỳ, tốt nhất là hàng tháng hoặc 3 tháng một lần. Việc thay đổi mật khẩu định kỳ sẽ giúp ngăn chặn các cuộc tấn công dựa trên việc sử dụng các mật khẩu cũ.
Sử dụng các phương thức xác thực hai lớp 2FA
Sử dụng các phương thức xác thực hai lớp 2FA sẽ giúp tăng cường bảo mật cho tài khoản của bạn. Các phương thức này bao gồm xác thực qua tin nhắn văn bản, email, ứng dụng di động hoặc mã hóa đối xứng.
Cập nhật phần mềm và thiết bị
Nên cập nhật các phần mềm và thiết bị thường xuyên để đảm bảo các lỗ hổng bảo mật được vá lỗi kịp thời. Nếu các thiết bị hoặc phần mềm không được cập nhật đều đặn, chúng có thể trở thành điểm yếu trong hệ thống bảo mật của bạn.
Tránh truy cập các kết nối không an toàn
Khi truy cập vào các trang web hoặc dịch vụ trực tuyến, nên sử dụng các kết nối an toàn như HTTPS để đảm bảo rằng các thông tin đăng nhập của bạn không bị đánh cắp.
Đào tạo người dùng về an ninh mật khẩu
Nên đào tạo và hướng dẫn cho người dùng về cách bảo vệ mật khẩu một cách an toàn và hiệu quả. Điều này sẽ giúp cả người dùng cá nhân và doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro bị đánh cắp mật khẩu và xâm nhập tài khoản.
Cách lưu trữ, sử dụng, chia sẻ mật khẩu an toàn
Để bảo vệ tài khoản của mình khỏi các cuộc tấn công trực tuyến, bên cạnh việc xây dựng các thói quen bảo mật tốt, bạn cũng cần tuân thủ các nguyên tắc lưu trữ, chia sẻ mật khẩu an toàn. Dưới đây là một số lời khuyên để giúp bạn lưu trữ, sử dụng và chia sẻ mật khẩu an toàn, hiệu quả hơn:
Nếu lưu trữ mật khẩu trên các thiết bị như điện thoại hoặc máy tính, người dùng nên sử dụng các công cụ bảo vệ như mật khẩu hoặc vân tay để đảm bảo rằng chỉ người dùng chính mới có thể truy cập được vào các mật khẩu của mình.
Sử dụng trình quản lý mật khẩu
Các ứng dụng quản lý mật khẩu là các công cụ tốt để lưu trữ mật khẩu an toàn. Chúng cho phép bạn lưu trữ mật khẩu của nhiều tài khoản và tự động điền mật khẩu cho bạn khi đăng nhập vào các trang web. Từ đó, giúp người dùng giải quyết bài toán nan giải về việc ghi nhớ và lưu trữ mật khẩu.
Sử dụng USB hoặc thiết bị lưu trữ khác
Bạn có thể sử dụng USB hoặc thiết bị lưu trữ khác để lưu trữ mật khẩu. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng lưu trữ, chia sẻ mật khẩu với người khác. Tuy nhiên, cách thức này cũng đòi hỏi bạn phải luôn giữ thiết bị của mình được an toàn và không để bị xâm phạm.
Chia sẻ mật khẩu an toàn
Nếu bạn cần chia sẻ mật khẩu với người khác, hãy sử dụng các dịch vụ chia sẻ mật khẩu an toàn. Chẳng hạn như tính năng chia sẻ mật khẩu an toàn giữa các tài khoản từ các phần mềm quản lý mật khẩu. Dịch vụ này sẽ giúp bạn chia sẻ mật khẩu an toàn và đảm bảo rằng chỉ những người được ủy quyền mới có thể truy cập vào mật khẩu.
Với sự phát triển của công nghệ và sự tăng trưởng số lượng tài khoản của mỗi người, quản lý mật khẩu an toàn đang trở thành một trong những thách thức lớn đối với hầu hết mọi người. Vì vậy, đừng quên áp dụng các hướng dẫn trong bài viết trên để bảo vệ thông tin của mình an toàn trước các xâm phạm trái phép và tiếp tục theo dõi Locker để cập nhật các kiến thức bảo mật mới.
