Hiện nay rất ít người sử dụng internet tại Việt Nam quan tâm đến việc bảo vệ thông tin cá nhân vì cho rằng không cần thiết. Nhưng liệu việc này có thật sự không cần thiết và hoàn toàn không ẩn chứa rủi ro? Trên thực tế, việc quản lý thông tin quá dễ dãi đôi khi khiến thông tin của người dùng dễ gặp phải nguy cơ bị khai thác dữ liệu và chịu nhiều rủi ro về quyền riêng tư hoặc tài chính.
Vậy đâu là cách bảo mật thông tin cá nhân an toàn và hiệu quả trên môi trường mạng? Cùng Locker điểm qua 10 quy tắc bảo mật thông tin cá nhân được các chuyên gia bảo mật khuyên dùng!
Rủi ro từ việc không bảo mật thông tin cá nhân
Theo các chuyên gia, tin tặc có rất nhiều cách để tìm kiếm và thu thập dữ liệu của người dùng, sau đó kiếm tiền và trục lợi từ thông tin cá nhân của họ.
Trong đó, phổ biến nhất là thực hiện các vụ tấn công vi phạm dữ liệu (chẳng hạn như Brute-force, Phishing, Man-in-the-middle hay Keylogger,…) hoặc dùng chính những thông tin mà người dùng tiết lộ trên internet để bán cho bên thứ ba. Từ đó, ăn cắp danh tính của người dùng và thực hiện các hành vi bất hợp pháp như rút tiền, vay tiền, lừa đảo,…
Chính vì vậy, việc không quản lý và bảo mật thông tin hiệu quả trên môi trường mạng có thể khiến thông tin cá nhân của người dùng trở thành miếng mồi béo bở đối với tin tặc. Và những thông tin riêng tư quan trọng như địa chỉ, căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, mật khẩu mạng xã hội,…. sẽ là những hàng hoá vô cùng có giá trị.
Chẳng hạn, khi các tin tặc có đầy đủ thông tin cá nhân của bạn, họ có thể giả mạo danh tính của bạn và thực hiện các giao dịch trái phép như thanh toán, rút hết tiền trong tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, vay tín chấp ngân hàng,… Hoặc nghe lén giả dạng bạn để lừa đảo tiền từ người thân và bạn bè của bạn bằng những cách thức vô cùng tinh vi khiến mọi người không phát hiện.
Do đó, nếu bạn không bảo vệ tốt thông tin cá nhân của mình, kẻ gian có thể sử dụng thông tin của bạn một cách bất hợp pháp và gây ra những tổn thất về tài chính và danh tiếng cho bạn.
Cách bảo mật thông tin cá nhân an toàn và hiệu quả
Như đã trình bày ở trên, việc không quản lý thông tin cá nhân hiệu quả có thể khiến người dùng gặp nhiều rủi ro. Vì vậy, để tránh gặp phải những rủi ro này, người dùng cần lưu ý đến các thông tin cá nhân của mình và thực hiện các biện pháp bảo mật tốt nhất để bảo vệ chúng.
1. Sử dụng mật khẩu mạnh
Sử dụng mật khẩu mạnh là cách bảo mật thông tin cá nhân của bạn an toàn trên môi trường mạng đơn giản nhất. Để bảo vệ thông tin cá nhân của mình, bạn cần sử dụng mật khẩu mạnh cho tất cả các tài khoản của mình. Mật khẩu nên có độ dài tối thiểu 12 ký tự và bảo gồm cả số, chữ thường, chữ hoa và ký tự đặc biệt.
Hãy đảm bảo không sử dụng các mật khẩu dễ đoán hoặc thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, ngày sinh, số điện thoại làm mật khẩu. Đồng thời, không sử dụng lại, sử dụng dùng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản.
2. Sử dụng trình quản lý mật khẩu
Cách bảo mật thông tin cá nhân an toàn, hiệu quả thứ hai đó là sử dụng trình quản lý mật khẩu. Với không ít người, mật khẩu là một thứ phiền phức, việc đặt mật khẩu dài và phức tạp sẽ rất khó nhớ. Vì vậy, hầu hết mọi người đều lựa chọn sử dụng thông tin đăng nhập yếu và dễ đoán.
Tuy nhiên, với trình quản lý mật khẩu, việc ghi nhớ mật khẩu sẽ không còn là bài toán khó. Bạn có thể tạo các mật khẩu mạnh ngẫu nhiên với độ dài và độ phức tạp tùy chọn, cũng như giữ mật khẩu trong kho dữ liệu được mã hoá bằng các thuật toán bảo mật hàng đầu của trình quản lý mật khẩu.
Thay vì phải ghi nhớ và quản lý nhiều mật khẩu khác nhau cho từng tài khoản, trình quản lý mật khẩu cho phép bạn lưu trữ tất cả các mật khẩu ở một nơi an toàn và truy cập chúng một cách dễ dàng.
Đồng thời, trình quản lý mật khẩu cũng có tính năng chia sẻ mật khẩu với người khác. Vì vậy, bạn có thể chia sẻ mật khẩu hay các thông tin quan trọng với người thân, bạn bè hay đồng nghiệp một cách bảo mật mà không cần phải gửi qua email hoặc tin nhắn.
3. Sử dụng tính năng xác thực hai bước (2FA)
Sử dụng tính năng xác thực hai bước hay 2FA là một trong những cách bảo mật thông tin cá nhân mà bạn không nên bỏ qua. Tính năng này sẽ cung cấp thêm một lớp bảo mật bổ sung cho tài khoản của bạn, từ đó tăng cường bảo mật cho các tài khoản của bạn.
Khi bạn sử dụng xác thực hai bước, kẻ tấn công buộc phải có cả thông tin đăng nhập và mã xác thực mới có thể truy cập được vào tài khoản của bạn. Nhờ đó bảo vệ tài khoản của bạn khỏi các cuộc tấn công trực tuyến, bao gồm cả các cuộc tấn công từ phần mềm độc hại, Phishing và Brute-force.
4. Cập nhập phần mềm định kỳ
Cách bảo mật thông tin cá nhân thứ tư là cập nhật phần mềm định kỳ. Đây là một trong những biện pháp quan trọng giúp thông tin của người dùng an toàn trên môi trường mạng.
Cập nhật phần mềm thường xuyên sẽ giúp ngăn chặn việc kẻ gian lợi dụng các lỗ hổng bảo mật của phần mềm để truy cập vào thông tin cá nhân của người dùng. Vì vậy, các nhà sản xuất phần mềm thường cập nhật các bản vá bảo mật để bảo vệ khách hàng khỏi các mối đe dọa mới.
Hơn nữa, cập nhật phần mềm định kỳ còn giúp nâng cao tính ổn định của hệ thống, từ đó giảm thiểu rủi ro mất thông tin cá nhân do lỗi phần mềm. Những phiên bản cũ của phần mềm thường gặp nhiều vấn đề về hiệu suất, bảo mật và tính ổn định hơn so với các phiên bản mới nhất.
5. Sử dụng các phần mềm chống virus cho thiết bị
Cách bảo mật thông tin cá nhân tiếp theo đó là sử dụng các phần mềm chống virus cho máy tính hoặc thiết bị di động của bạn.
Khi một phần mềm độc hại tấn công vào hệ thống của bạn, phần mềm này có thể đánh cắp, phá huỷ hoặc mã hoá dữ liệu của bạn để trục lợi. Tuy nhiên, phần mềm chống virus sẽ bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn khỏi những tác động này.
Phần mềm chống virus sẽ quét toàn bộ thiết bị của bạn để tìm kiếm các phần mềm độc hại và nguy hiểm. Từ đó, ngăn chặn các virus, phần mềm gián điệp, mã độc, truy cập trái phép và loại bỏ các phần mềm độc hại khác khỏi thiết bị của bạn.
Khi bạn sử dụng phần mềm chống virus để bảo vệ thiết bị của mình, bạn đang giảm thiểu nguy cơ bị lây nhiễm virus từ các tập tin hoặc email nhiễm mã độc trên internet.
6. Thiết lập giới hạn truy cập
Đặt giới hạn truy cập là một cách bảo mật thông tin cá nhân hiệu quả. Khi bạn thiết lập giới hạn truy cập, bạn có thể chặn người khác truy cập trái phép vào tài khoản của mình. Điều này có thể ngăn chặn các cuộc tấn công mạng và đảm bảo rằng thông tin cá nhân của bạn được bảo vệ một cách an toàn.
Bên cạnh đó, đặt giới hạn truy cập còn có thể giúp bảo vệ các thiết bị của bạn trước việc sử dụng không đúng cách hoặc các phần mềm độc hại. Khi chỉ cho phép các ứng dụng được cài đặt từ nguồn tin cậy, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ bị tấn công bởi phần mềm độc hại.
Hơn nữa, nếu bạn bị mất tài khoản hoặc bị đánh cắp thiết bị, đặt giới hạn truy cập có thể giúp giảm thiểu nguy cơ thông tin cá nhân bị lộ ra ngoài. Vì vậy, kẻ tấn công sẽ không thể truy cập được vào các tài khoản của bạn và lấy trộm thông tin cá nhân.
7. Sử dụng ứng dụng và trang web đáng tin cậy
Cách bảo mật thông tin cá nhân thứ bảy là sử dụng các trang web, ứng dụng đáng tin cậy. Việc này sẽ giảm thiểu rủi ro cho thông tin cá nhân của bạn. Tránh sử dụng các ứng dụng và trang web không rõ nguồn gốc hoặc không được đảm bảo an toàn. Nếu bạn không chắc chắn về tính an toàn của một trang web hay ứng dụng, hãy tìm hiểu về nó trước khi sử dụng.
Các ứng dụng và trang web đáng tin cậy sẽ sử dụng các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để bảo vệ dữ liệu người dùng khỏi các cuộc tấn công mạng. Chẳng hạn như mã hóa dữ liệu hay cung cấp các phần mềm chống virus và chống phần mềm độc hại để ngăn chặn các phần mềm độc hại truy cập trái phép vào dữ liệu và thông tin của người dùng.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần tránh mở các liên kết không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các liên kết từ những người bạn không quen biết hoặc các email rác. Các liên kết này có thể chứa các phần mềm độc hại hoặc virus.
8. Sử dụng kết nối mạng an toàn
Cách bảo mật thông tin cá nhân tiếp theo là sử dụng các kết nối mạng an toàn. Khi kết nối với mạng wifi công cộng hoặc không đáng tin cậy, nghĩa là bạn đang tạo ra rủi ro cho thông tin cá nhân của mình.
Tin tặc có thể sử dụng các kết nối không bảo mật để thu thập thông tin cá nhân của người dùng hoặc tấn công vào các thiết bị của họ. Vì vậy, hãy sử dụng các kết nối mạng an toàn và bảo mật như mạng gia đình hoặc mạng doanh nghiệp.
Nếu không thể sử dụng kết nối mạng an toàn, bạn có thể sử dụng các dịch vụ VPN (mạng riêng ảo) để mã hóa thông tin truyền tải giữa thiết bị của bạn và mạng wifi. VPN sẽ giúp che giấu địa chỉ IP của bạn và mã hóa các dữ liệu giữa các thiết bị. Từ đó, làm giảm nguy cơ bị các tin tặc tấn công.
9. Luôn luôn kiểm tra lịch sử hoạt động của tài khoản
Kiểm tra thường xuyên lịch sử hoạt động của tài khoản sẽ giúp người dùng phát hiện sớm các hành vi vi phạm dữ liệu, chẳng hạn như các cuộc tấn công từ các phần mềm độc hại hoặc virus,… Việc phát hiện kịp thời các hoạt động lạ có thể giúp ngăn chặn các hành vi xấu hơn và giảm thiểu thiệt hại.
Vì vậy, hãy luôn kiểm tra các tài khoản của bạn thường xuyên để phát hiện các hoạt động lạ và bất thường. Nếu bạn phát hiện bất kỳ hoạt động đáng ngờ nào, hãy thay đổi mật khẩu ngay lập tức và thực hiện các biện pháp bảo vệ tài khoản khác để bảo mật thông tin cá nhân của mình.
10. Thận trọng trong việc chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng
Thận trọng trong việc chia sẻ thông tin cá nhân là một trong những cách bảo mật thông tin cá nhân mà bạn cần lưu ý.
Tránh chia sẻ thông tin cá nhân của bạn trên các trang web hoặc ứng dụng không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các thông tin như địa chỉ email, số điện thoại hoặc số thẻ tín dụng trực tuyến. Hãy chỉ chia sẻ thông tin này khi bạn hoàn toàn tin tưởng vào đối tác cung cấp dịch vụ của mình.
Hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân sẽ giúp kẻ xấu khó có thể đánh cắp được thông tin của bạn. Từ đó, làm giảm được các nguy cơ, rủi ro bị mạo danh và lừa đảo.
Tổng kết
Ngoài những biện pháp bảo mật thông tin cá nhân nêu trên, người dùng cũng nên cập nhật liên tục các cách thức bảo mật mới nhất để ngăn chặn các mối đe dọa tiềm ẩn. Đặc biệt, trong thời đại số hóa phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc bảo mật thông tin cá nhân đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ phía người dùng.
Vì vậy, hãy luôn cẩn thận và chú ý đến các hoạt động trực tuyến của mình và đảm bảo rằng thông tin cá nhân của bạn luôn được bảo vệ an toàn. Sử dụng một bộ công cụ bảo mật tốt, bảo vệ tài khoản bằng mật khẩu mạnh và cập nhật thường xuyên là những điều cơ bản mà bạn có thể thực hiện để bảo vệ thông tin cá nhân của mình an toàn trên môi trường mạng.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng, bảo mật thông tin cá nhân là một quá trình liên tục và không bao giờ kết thúc. Người dùng cần phải thường xuyên cập nhật kiến thức về bảo mật, các cách bảo mật thông tin cá nhân mới nhất và áp dụng những biện pháp bảo vệ phù hợp để đảm bảo an toàn cho thông tin của mình.
Chỉ khi chúng ta thực sự hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá nhân, chúng ta mới có thể tận dụng mọi tiềm năng của cuộc sống số một cách an toàn và hiệu quả.
